Może cię zaskoczę, ale dopuszczalne prędkości na drogach publicznych, w sensie ustawowego ograniczenia, nie są tym co cię powinno w pierwszej kolejności interesować. Byłoby to bowiem rozważanie tematu od końca. Zatem, zaczynając od początku, prędkość z jaką możesz się poruszać przepuścimy sobie przez trzy filtry.

1. Warunki w jakich ruch się odbywa

Po pierwsze twoja prędkość musi zapewnić ci panowanie nad pojazdem. A więc pierwszym i chyba najważniejszym ograniczeniem prędkości są warunki w jakich ruch się odbywa:

  • stan jezdni, np.:
    • sucha / mokra / oblodzona
    • równa / nierówna / dziury po zimie
  • warunki pogodowe, widoczność, np.:
    • dzień / noc
    • pogodnie / deszcz / śnieg / mgła
    • bezwietrznie / wiatr
  • ukształtowanie terenu i przebieg drogi, widoczność, np.:
    • droga prosta / kręta
    • jezdnia wąska / szeroka
    • teren równinny / wzniesienia / góry
  • stan techniczny pojazdu, np.:
    • wszystko OK / coś się uszkodziło
    • opony dobre / zużyte
  • obciążenie pojazdu, np.:
    • bez ładunku / z ładunkiem
  • natężenie ruchu, np.:
    • małe / średnie / duże

Dla przykładu załóżmy, że jedziesz autostradą, jezdnia prosta i szeroka. Ale są trudne zimowe warunki, jezdnia oblodzona, śnieżyca i silny wiatr. Widoczność może ze 100 metrów. A ty jedziesz lekkim busem i każdy większy podmuch wiatru niemal spycha cię z pasa. I co z tego, że ustawowa dopuszczalna prędkość na autostradzie jest duża, jak w tych warunkach jesteś w stanie jechać w miarę bezpiecznie 40, może 50 km/h.

2. Twoje samopoczucie i doświadczenie

W drugim punkcie nadal pozostaniemy przy panowaniu nad pojazdem, ale tym razem od strony właściwego czasu reakcji i odpowiednich odruchów. A więc drugim bardzo ważnym ograniczeniem prędkości będzie to jak się czujesz za kierownicą:

  • twój stan fizyczny i psychiczny, np.:
    • jesteś wypoczęty / zmęczony / senny
    • jesteś spokojny / zdenerwowany
  • twoje doświadczenie jako kierowcy, np.:
    • jeżdżę dopiero trzy, cztery lata / jeżdżę już kilkanaście lat

Jeżeli jesteś senny twoja prędkość najprawdopodobniej powinna wynosić 0 km/h. To znaczy powinieneś się natychmiast zatrzymać w pierwszym bezpiecznym miejscu, boczna uliczka, parking, gdziekolwiek, gdzie można się zatrzymać i zaparkować. Następnie powinieneś przespać się chociaż 15 czy 20 minut i dopiero jechać dalej. Nawet po tak krótkiej drzemce ciało i umysł funkcjonuje o niebo lepiej. Coś jak reset mózgu. Bo jak nie, to najprawdopodobniej zaśniesz podczas jazdy, nawet nie będziesz wiedział kiedy. Gdzie pojedzie nieświadomy i bezwładny manekin za kierownicą odpowiedz sobie sam.

3. Ograniczenia prawne

A więc, gdy już wzięliśmy pod uwagę dwa wcześniejsze ograniczenia, możemy porozmawiać o prędkościach dopuszczalnych, czyli maksymalnych prędkościach z jakimi, zgodnie z polskim prawem, wolno nam się poruszać po drogach publicznych.

Załóżmy dla przykładu, że jedziesz w obszarze zabudowanym, jesteś wypoczęty, jest piękna pogoda, droga prosta i szeroka, ruch niewielki. A ty jedziesz sportowym samochodem, ten potrafi się naprawdę rozpędzić. Czy więc możesz jechać szybko skoro warunki są super? W tej konkretnej sytuacji, nawet jeżeli posiadasz doskonałe umiejętności jazdy, inni kierujący nie będą się spodziewać, że ktoś jedzie tam tak szybko. Wobec czego ktoś zmieniając pas ruchu może, np. źle oszacować twoją odległość i zwyczajnie zajedzie ci drogę. Albo pieszy wejdzie na przejście. Nie wyhamujesz i co będzie? Tak więc nie możesz jechać za szybko, a maksymalną prędkość ogranicza prawo.

Prędkości dopuszczalne polskim prawem dla motocykli i samochodów o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony:

  • strefa zamieszkania do 20 km/h
  • obszar zabudowany do 50 km/h

Prędkości w obszarze zabudowanym mogą być zmniejszone lub zwiększone za pomocą znaków drogowych.

Poza obszarem zabudowanym:

  • wszystkie drogi poza wymienionymi poniżej do 90 km/h
  • droga dwujezdniowa co najmniej o dwóch pasach przeznaczonych dla każdego kierunku ruchu oraz droga ekspresowa jednojezdniowa do 100 km/h
  • droga ekspresowa dwujezdniowa do 120 km/h
  • autostrada do 140 km/h

Prędkości poza obszarem zabudowanym mogą być zmniejszone za pomocą znaków drogowych.

Złoty środek najlepszy

Ale żebyś nie odniósł mylnego wrażenia, w tym wpisie nie chodzi o to żebyś jechał jakoś wolno czy szybko. Jeżeli pojedziesz za szybko, czegoś nie uwzględnisz, coś niedoszacujesz, przekroczysz granicę, fizyka zawsze działa, fizyki nie oszukasz. Prawdopodobnie skończy się zdarzeniem drogowym albo wypadkiem, wypadniesz na zakręcie, albo nawet na prostej drodze, wjedziesz w coś bo nie dasz rady wyhamować albo jeszcze coś innego. O mandatach i punktach karnych nawet nie wspominam. Jeżeli zaś pojedziesz za wolno, będziesz tamował i utrudniał ruch innych pojazdów. Takie zachowanie też jest zakazane. Najpewniej zakorkuje się za tobą droga. Inni kierujący będą cię musieli wyprzedzać, a część z nich zrobi to być może ryzykownie, co też może grozić wypadkiem.

Dostosuj więc właściwie prędkość, czyli jedź nie za wolno, nie za szybko, w sam raz.

Radości z jazdy

Kieruj mądrze, jedź odpowiedzialnie